Het korte antwoord is: nee, een advocaat voor een bestuursrechtelijke kwestie is niet verplicht. Je kunt je zaak gewoon zelf doen. Ik meld dat dan ook heel duidelijk bij iedere cliënt die ik krijg. Een enkele keer haakt een particulier halverwege de procedure af en stopt de opdracht, omdat ze (bijvoorbeeld) het idee hebben dat ze de overheidsjurist ook wel om raad kunnen vragen. Maar: die behartigt de belangen van de overheid, niet van de particulier. En daarmee staat die persoon er dus alleen voor en zal zijn/haar zelfstandig beslissingen moeten nemen. Zelf een bezwaarschrift of beroepschrift of reactie schrijven, zelf bepalen of er een handig moment in de procedure is om het eindresultaat naar je hand te zetten en met dat doel zelf blijven onderhandelen met de overheid, zelf naar de zitting, zelf contact onderhouden met de rechtbank of de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Eh…., gewóón…?
Rond de advocatuur in het algemeen hangt eigenlijk al sinds mensenheugenis een vreemd sfeertje. Zeer regelmatig merk ik, dat mensen er nog van overtuigd zijn dat ze een advocaat MOETEN inschakelen. Maar dat is niet zo!
Wanneer ben je verplicht een advocaat in te schakelen?
In het civiele recht (privaatrecht) bestaat de zogenaamde ‘verplichte procesvertegenwoordiging’. Anders gezegd: in de wet is geregeld, wanneer je -voor privaatrechtelijke conflicten- verplicht bent om een advocaat in te schakelen. Bijvoorbeeld bij alle procedures die gaan om geldvorderingen van meer dan € 25.000, of in het familierecht.
In het strafrecht wordt omgekeerd geredeneerd: je hebt dan -als verdachte- namelijk per definitie recht op een advocaat. Het is niet verplicht. Maar natuurlijk wel verstandig, want je staat per definitie tegenover een machtige overheidsorganisatie, namelijk het Openbaar Ministerie, belichaamd in de Officier van Justitie, die een verdachte vervolgt (of niet).
Wanneer ben je niet verplicht een advocaat in te schakelen?
In het civiele recht kun je zélf naar de rechter stappen, als en voor zover het gaat om zaken die in de wet geregeld zijn. Voorbeelden zijn: alle procedures die gaan om geldvorderingen van minder dan € 25.000, huurzaken of arbeidszaken.
En dan het bestuursrecht. Dit is nog een vrij ‘jong’ rechtsgebied. De bestuursrechtelijke ‘grondwet’, namelijk de Algemene wet bestuursrecht, bestaat nog maar 30 jaar (sinds 1994). Het is dan ook wel te begrijpen, dat het bestuursrecht een beetje idealistisch is begonnen. Zo was altijd één van de uitgangspunten, dat iedereen zélf moet kunnen procederen. Dus zónder advocaat. Een wettelijke verplichting om een advocaat in te schakelen is tot op de dag van vandaag niet te vinden. Daarom waren de bestuursrechtelijke procedures oorspronkelijk vrij eenvoudig opgezet. In die tijd was het voor ‘de burger’ vrij eenvoudig om procedures te beginnen tegen (bijvoorbeeld) de gemeente, de provincie of een uitkeringsinstantie. Zonder advocaat procederen was prima te doen. Dat is nog steeds zo, op een enkele uitzondering na.
Wanneer is het verstandig om een advocaat in te schakelen?
30 jaar na invoering van de Algemene wet bestuursrecht zijn er in het bestuursprocesrecht nogal wat mogelijkheden en bepalingen bij gekomen (die zijn ‘afgekeken’ uit het civiele recht). Het procederen is daarmee ingewikkelder geworden. Bovendien zijn er veel meer inhoudelijke wettelijke bepalingen dan 30 of 40 jaar geleden. Alleen al op mijn werkgebied, het omgevingsrecht (milieurecht) zijn er in die periode enorm veel bepalingen en jurisprudentie bij gekomen en gaan de ontwikkelingen nog steeds heel hard. Daarnaast heeft het Europese recht ook steeds meer invloed.
Dat betekent, dat voor de inhoud én voor de procedures veel kennis en ervaring nodig is. Helaas heeft niet iedere burger die beschikbaar. En dan is die kennis en ervaring toch echt heel erg welkom, omdat daarmee schade beperkt kan worden doordat de uitvoering van het project alsnog gegarandeerd is of de dreiging van een last onder dwangsom uit de wereld kan worden geholpen.
De benodigde kennis is niet alleen bij advocaten te vinden, maar soms ook bij juristen die geen advocaat zijn geworden. Het grote verschil is, dat een advocaat bepaalde garanties moet bieden en ‘gewone’ juristen niet. Daarmee heeft een advocaat m.i. altijd een streepje voor op de ‘gewone’ jurist. Simpelweg omdat je als particulier gebaat bent bij (bijvoorbeeld) de waarborg dat ook de advocaat bestuursrecht tot op de kleinste details gecontroleerd wordt door de Nederlandse Orde van Advocaten, verplicht is zich te houden aan de Gedragsregels, verplicht verzekerd is voor beroepsaansprakelijkheid, geheimhoudingsplicht/verschoningsrecht heeft én tuchtrechtelijk vervolgd kan worden. Dat is bij ‘gewone’ juristen allemaal niet zo.
Vragen?
Twijfel je of een advocaat meerwaarde kan hebben in jouw zaak? Ik geef daarover eerlijke informatie. Als ik zelf zie dat je dingen zélf kunt doen, dan zeg ik dat. Je kunt mij bereiken via de contactpagina.
Recente reacties